Forum projektu "Równi i Zintegrowani"

[Agnieszka Szafraniec]

Granice – czym są i jak z powodzeniem stawiać je dziecku.
Granice mogą być różne – wewnętrzne, chroniące myśli i uczucia; zewnętrzne, które decydują o dystansie, jaki utrzymujemy w stosunku do innych, fizyczne, emocjonalne, intelektualne, duchowe. Bardzo istotna w wychowaniu jest umiejętność dbania o granice, a także ich ochrona z zachowaniem zasad szacunku i poszanowania godności samego siebie i innych.
Gdy dziecko się rodzi ma tylko jedną granicę – swojego ciała, i która i tak nie w pełni go ogranicza, bo nie potrafi w 100% nad nią panować. Będzie się tego dopiero uczyć. W poznawaniu i ustalaniu granic może pomóc dziecku tylko dorosły – rodzic. By to uczynić musi on jednak sam wiedzieć, gdzie przebiegają jego granice i potrafić zadbać o nie. Rodzic powinien więc odpowiedzieć sobie na pytanie: czego chcę, co mi się podoba, jakimi zasadami kieruję się w moim życiu, jaki jest mój świat wartości. Dzięki odpowiedziom na te pytania będzie możliwe konsekwentne pokazywanie dziecku gdzie są granice.
W pierwszym roku życia dziecko doświadcza bardzo niewielu ograniczeń ze strony rodziców. Pomimo to pewne granice już się pojawiają i mają wpływ na dziecko np. gdy rodzic nie pozwala ciągnąć się za włosy. Później zaczynają ujawniać się nowe umiejętności i kompetencje dziecka, które związane są z przemieszczaniem się, sięganiem po przedmioty, pierwszymi próbami samodzielności. Dziecko napotyka na coraz więcej ograniczeń – głównie zakazów słownych.
Warto pamiętać, że w tym okresie życia same słowa nie wystarczą. Aby dziecko mogło poznać ich znaczenie, musi doświadczyć a nie tylko usłyszeć. Zamiast mówić „Nie podchodź do piekarnika, jest gorący!”, lepiej podejść do dziecka i przenieść go w inne miejsce ze słowami „Tu jest miejsce do zabawy, tam bawić się nie wolno” i pokazać czym może się zająć. Nie gwarantuje to natychmiastowego sukcesu. Dziecko prawdopodobnie będzie sprawdzać czy zachowanie rodzica jest niezmienne, czy tej granicy na pewno nie wolno przekroczyć i co może wpłynąć na zmianę decyzji rodzica.
Kolejne lata życia dziecka to czas nie tylko wielu możliwości, ale także i okres, w którym styka się ono z coraz większą liczbą ograniczeń. Coraz częściej słyszy ono słowo NIE – nie dotykaj, nie skacz, nie biegaj. „No to co mam robić, co mi wolno?” – zdają się nieraz krzyczeć dzieci w akcie rozpaczy przy kolejnym zakazie.
Zamiast kolejnego zakazu lepiej użyć wskazówki, pokazać dziecku, co może robić. Zamiast „nie skacz po łóżku” – „usiądź na łóżku”, albo „skacz po podłodze”, jeśli na to wyrażamy zgodę.
Na pierwszy rzut oka sięganie po wskazówki zamiast zakazów wydaje się proste. Wymaga jednak zmiany sposobu myślenia o dziecku oraz od nas samych dyscypliny. W chwili, kiedy doskonale wiemy co chcemy zmienić (niech on już nie skacze!), powinniśmy określić czego oczekujemy od dziecka (chciałabym, żebyś usiadł koło mnie). Tego typu formułowanie oczekiwań pokaże dziecku, czego się od niego oczekuje i da szansę na alternatywne zachowanie.

Granice stawiamy dla siebie – by samemu, jako rodzic być zadowolonym z pełnionej roli. Przede wszystkim jednak uczymy dzieci granic, bo to daje im poczucie bezpieczeństwa. Na bazie tych pierwszych doświadczeń dziecka kształtuje się poczucie własnej wartości i kompetencji u dziecka a na tym przecież najbardziej nam zależy.

opracowano na podtawie artykułu M. Trąbińskiej - Haduch
"Bliżej przedszkola" kwiecień 2010

[Natalia]

Zdrowe granice w wychowaniu służą kształtowaniu charakterów i woli naszych dzieci. Wbrew pozorom jednoczą one i integrują rodzinę. Istnienie granic daje członkom rodziny poczucie bezpieczeństwa, służy budowaniu tożsamości rodziny. Uczenie się wzajemnych granic jest bardzo istotnym elementem wychowania. Uczy dzieci przestrzegania norm życia społecznego, prawa, poszanowania innego człowieka. Granice mają wartość wychowawczą, gdy są konsekwentnie przestrzegane. Służy to budowaniu wzajemnego zaufania, uczy wzajemnego szacunku. Granice uczą wolności.

[Róża]

tak. granice uczą wolności:
- to jest moje (zdanie, pogląd, rzecz) - mam prawo do poszanowania mojej własności,
- granice uczą, że drugi człowiek też jest wolny - to jest jego (zdanie, pogląd, rzecz) - i on ma do tego prawo;
efekt uczenia granic jest dwutorowy: mam swoje prawa i szanuję prawa innych;
rozumienie granic to ważna umiejętność nie tylko dzieci!!!

[Mirka]

W wychowaniu dzieci ważnym elementem jest uprządkowanie świata dziecka oraz jasny, czytelny system nagród i kar. Warto spisać "kontrakt" z dzieckiem i okreslić co wolno a czego nie wolno robić. Jeśli dziecko przekracza ustalone normy, zawsze należy odwołać się do kontraktu, powieszonego np. w pokoju dziecka lub w innym miejscu, gdzie przebywają wszyscy domownicy.
Ten system naprawdę się sprawdza!
Nagrody są ważne dla funkcjonowania dziecka i utrwalania pożądanych wzorców zachowań, powinno sie je stosować jak najczęściej - i nie musi to być za każdym razem nowa zabawka czy możliwość dodatkowego czasu przy komputerze. Wystarczy pochwała, przytulenie dziecka i zapewnienie, że jesteśmy dumni z jego postepowania. To dla dzieci znaczy czasem więcej niż nam dorosłym się wydaje.
Kara natomiast rozumiana jako konsekwencja za zachowanie łamiące wyznaczone reguły powinna być natychmiastowa i krótka.

Jeśli macie państwo problemy ze stosowaniem sysytemu nagród i kar, piszcie, podzielcie się waszymi spostrzeżeniami.

[Agnieszka Szafraniec]

Rozwijanie samodzielności dziecka nie należy do łatwych zadań, wymaga od rodziców, nauczycieli dużej cierpliwości. Chcąc rozwinąć samodzielność dziecka należy przede wszystkim:
- dać mu możliwość dokonywania wyboru i decydowania o sobie oczywiście stosownie do wieku i możliwości dziecka
- dostrzegać włożony przez nie wysiłek w jakąś pracę stosując częste pochwały "bardzo ładnie posprzątałeś zabawki", "bardzo mi się podoba, jak rozwiązałeś to zadanie"
- zachęcać go do korzystania z cudzych doświadczeń
- nie wyręczać w prostych czynnościach np. samoobsługowych,
- nie zadawać zbyt wielu pytań
- nie odbierać dziecku nadziei

W procesie rozwoju samodzielności i niezależności dziecka dużą rolę odgrywa rodzina. Od postaw wychowawczych rodziców zależy czy dziecko potrafi być zaradne i samodzielne, czy rozwinie pożądane cechy charakteru. Rodzice powinni być świadomi, że największą krzywdę jaką można wyrządzić dziecku jest nie wdrażanie go do samodzielnych działań, zaszczepienie mu niechęci do nich. Rodzinę można więc nazwać pierwszą szkołą edukacji usamodzielniającej.

[Agnieszka Szafraniec]

Wszystkie dzieci przeżywają lęki o różnym charakterze i stopniu nasilenia. Muszą jednak nauczyć się jak je przezwyciężać - nieodzowna jest wtedy pomocna dłoń rodzica.
Najczęstsze przyczyny lęków:
- zamknięte drzwi - spowodowany wyobraźnią dziecka oraz braku w pobliżu bliskiej osoby
- ciemność - może być spowodowany bujną wyobraźnią lub przykrymi doświadczeniami
- zwierzęta - spowodowany przykrą sytuacją z przeszłości: pogryzienie, podrapanie
- rozstanie - głównie strach przed rozstaniem najczęściej z mamą
- inne lęki - dzieci mogą bać się różnych rzeczy, osób, zjawisk: wizyty u lekarza, burzy, duchów.
Kiedy dziecko przestaje się bać?
- kiedy jesteśmy z nim
- jeśli je rozumiemy
- jeśli mówimy do dziecka, rozmawiamy z nim
- jeśli umiejętnie nagradzamy dziecko
- jeśli pokarzemy dziecku, że samo może pokonać strach
- kiedy kontrolujemy to, co dziecko ogląda w telewizji
Czego nie należy robić?
- straszyć dziecka nawet w żartach,
- drwić z jego lęków,
- nie zawstydzać przed innymi
- nie stosować terapii szokowej
- nie zarażać dziecka swoimi lękami

Na podstawie artykułu K. Maciejewskiej "Dziecięce lęki" w "Bliżej przedszkola"

Jeżeli Twoje dziecko przeżywa lub przeżywało podobne lęki podziel się z nami na forum swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami z tym związanymi.

[Agnieszka Szafraniec]

Poczucie własnej wartości jest niewątpliwie najlepszą rzeczą w jaką możemy wyposażyć dziecko. Wiara we własne siły pozwoli mu akceptować przejściowe niepowodzenia i nie zniechęcać się, podejmować dalsze próby. Co możemy zrobić, aby nasze dzieci miały zdrowe poczucie własnej wartości?

- Zauważaj wysiłki - dziecko uczy się przez cały czas, często kilka razy wykonuje zadanie by uzyskać zamierzony efekt. Tutaj zwykła uwaga typu: ”Ojej, jak Ty ciężko pracujesz” może zmotywować je do dalszych prób.

- Nie oceniaj dziecka „Jesteś niegrzecznym (złym) dzieckiem!” - taki komentarz może sprawić, że dziecko pomyśli, że skoro jest niegrzeczne, to i tak nie ma żadnego sensu się starać i zachowywać się grzecznie. Ważne jest, aby nie oceniać dziecka, ale jego zachowanie: „Sprawiasz krzywdę swojej siostrze, nie pochwalam takiego zachowania”

- Uczucia wyrażaj nie tylko słowami ale i czynami: „Dziękuję, że pomogłeś mi sprzątać, mamy teraz czas, żeby razem poczytać Twoją ulubioną bajkę”

- Angażuj dziecko do pomocy w codziennych obowiązkach. Pozwól mu pozamiatać, wynieść śmieci, wymieszać ciasto czy wytrzeć kurze.

[Agnieszka Szafraniec]

Każde dziecko pod choinką znajduje co roku szereg upominków. Jest to najczęściej wymarzona zabawka, słodycze, ubrania. Są to przedmioty, które choć dziś potrzebne z czasem ulegają zniszczeniu, zużywają się i przestają cieszyć. Co zatem dać dziecku, aby mogło służyć mu całe życie?

Zaufanie
Jeśli wierzysz w możliwości swojego dziecka, pomagasz mu uwierzyć w siebie. Często powtarzaj dziecku: „Wiem, że potrafisz”, a nigdy nie zwątpi, że może być inaczej.

Czas
To czas poświęcony dziecku wyraża miłość i uczucie jakie do niego żywimy. Im więcej czasu mu poświęcimy tym bardziej zaowocuje to w przyszłości. Czas poświęcony dziecku wykorzystaj na:
- słuchanie z uwagą tego, co chce Ci powiedzieć
- czytanie bajek
- wspólne działania (np. gotowanie czy naprawa zepsutego krzesła)

Zrozumienie
Jeśli Twoje dziecko popełni błąd, wysłuchaj go cierpliwie zanim zaczniesz karać. Nikt nie jest doskonały, ani dzieci ani rodzice.

Entuzjazm
Bez względu na to, co razem robicie, sprzątacie czy idziecie grać w piłkę, rób to z werwą i ochotą. Twój zapał i entuzjazm udzieli się dziecku. W późniejszych latach, gdy dziecko stanie przed trudnymi zadaniami i będzie musiało zmagać się z przeciwnościami w szkole czy w życiu osobistym, z pewnością odnajdzie w sobie wystarczająco dużo energii by wszystkiemu podołać. Entuzjazm bywa zaraźliwy. Wykorzystajmy to i spowodujmy, że dziecko pod naszym wpływem "zmagazynuje" energię z której będzie czerpało siły przez całe życie.

źródło: [link widoczny dla zalogowanych]

[Agnieszka Szafraniec]

Drodzy Rodzice!
Jeżeli macie problem z zachowaniem dziecka - jest niegrzeczne, zachowuje się w niewłaściwy sposób itp - warto spisać z nim kontrakt na zwykłeych kartkach papieru - prosta rzecz - a przynosi wiele spodziewanych efektów - w kontrakcie między dzieckiem a rodzicem powinny być zawarte najważniejsze sprawy, z którymi w danym momencie mamy kłopot np. "Nie krzyczę - mówię", "Sprzątam po sobie zabawki", "Grzecznie rozmawiam z dorosłymi i innymi dziećmi", "Nie skaczę po łóżku", "Używam MAGICZNYCH SŁÓW" itp. Umawiamy się z dzieckiem, że będzie ono przestrzegało wszystkich tych reguł - w razie potrzeby wracamy do kontraktu (jeżeli każde hasło będzie zapisane na innym kolorze kartki) możemy powiedzieć - "Pamiętasz, co napisaliśmy na żółtej kartce - w domu nie krzyczymy" - pomoże to dziecku w utrwaleniu zasad dobrego zachowywania się. Kontrakty mogą być również słowne - umawiamy się z dzieckiem, że np. zawsze kiedy wraca z przedszkola bądź ze spaceru układa swoje buciki w wyznaczone miejsce - zamiast za każdym razem prosić "Ułóż swoje buciki - bardzo Cię proszę", czy denerwować się - lepiej wracać do kontraktu - i tylko przypominać - "BUTY" - my jako rodzice, czy nauczyciele - nie nagadamy się zbyt dużo - a dziecko od razu będzie wiedzieć o co nam chodzi - i zapewne posprząta daną rzecz

Jeżeli mają Państwo jakieś problemy/pytania dotyczące wychowania dzieci - bardzo proszę podzielcie się z nami tym na forum. Bardzo chętnie udzielimy rad/wskazówek - jak radzić sobie z niesfornymi maluchami - czasem proste rozwiązania przynoszą bardzo duży efekty

[Agnieszka Szafraniec]

Prawa i obowiązki Małego Ekologa



I. Mam prawo zwrócić uwagę innym, gdy:



1. Zaśmiecają środowisko

2. Zrywają i niszczą rośliny chronione

3. Łamią gałęzie drzew i krzewów

4. Dokuczają zwierzętom i ptakom

5. Palą ogniska w lesie i wypalają trawy

6. Zatruwają wodę i powietrze



II Mam obowiązek:



1. Troszczyć się o zieleń wokół siebie

2. Opiekować się zwierzętami

3. Pozostawiać porządek w miejscach, których przebywam

4. Segregować śmieci

5. Oszczędzać wodę i energię elektryczną

6. Zachować ciszę w parku i w lesie.